Foto boven: De presentatie van de eerste 5 van 89 “M109 A2” houwitsers bij de RDM.

Plaatsvervangend president Raad van Bestuur RSV, de heer A. Rijke bij overdracht M109 A2 houwitsers: 
“Nieuwe koers resulteert in verantwoorde productenmix van hoogwaardig militair en civiel materieel”. 
“Gaarne spreek ik de wens uit, dat de eerste vijf M109 A2 houwitsers en de overige die nog zullen volgen de hun toegedachte taak in de Nederlandse krijgsmacht tot volle tevredenheid mogen verrichten, maar voeg daar gaarne aan toe, dat we vurig hopen dat ze nooit voor oorlogsdoeleinden behoeven te worden ingezet”. 
Een zinsnede uit de toespraak van de heer A. Rijke, plaatsvervangend president van de Raad van Bestuur van RSV, tijdens de bijeenkomst op vrijdag 10 juli 1981 aan boord van de spidoboot “Stad Rotterdam” ter gelegenheid van de overdracht van de eerste vijf M109 A2 houwitsers aan staatssecretaris dr. W.F. van Eekelen en de Directeur Materieel Koninklijke Landmacht, Generaal-Majoor A.J. Beersma. 
Voorts waren daarbij Luitenant-Generaal J. Hensen, Directeur-Generaal Materieel, Generaal-Majoor J. Schaberg, plaatsvervangend chef Landmachtstaf en plaatsvervangend bevelhebber der Landstrijdkrachten, de Brigade-Generaals L. van Eijsden, souschef Aanschaffing DMKL en J.P.M. Bruning, Commandant 1ste legerkorps. Daarnaast nog de Amerikaanse militaire attachée Kolonel E. Naber, de heer Th.A. Jansen, lid van de Raad van Bestuur RSV alsmede talrijke andere nauw bij dit project betrokken functionarissen. 
Vervangingsproject 
Het project omvat in totaal 86 gemechaniseerde houwitsers M 109 A2 voor de Koninklijke Landmacht, die dienen ter vervanging van de verouderde 105 mm houwitsers AMX bij de afdeling veldartillerie. 
WF & RDM Algemene Werktuigbouw vervaardigt voor de 155 mm houwitsers op rupsonderstel onder andere de complete vuurmond, assembleert de koepel en verzorgt voorts de complete samenbouw van vuurmond en rupsonderstel. De rupsvoertuigen, waarin de vuurmonden worden gemonteerd, worden door de landmacht in de Verenigde Staten van Amerika aangeschaft en WF & RDM AW ter beschikking gesteld. In de werkzaamheden is tevens begrepen het testen van het complete systeem in samenwerking met de landmacht. 
Het is tevens één van de meerdere omvangrijke defensie opdrachten, die WF & RDM AW in portefeuille heeft van de Koninklijke landmacht en waarvoor zij ook het vertrouwen geniet in de realisering ervan. De heer Rijke benadrukte een en ander in zijn toespraak. 
“WF & RDM AW is er trots op dat deze eerste vijf houwitsers tijdig en goed beproefd zijn gereed gekomen en aldus een tastbaar bewijs vormen dat de onderneming het gestelde vertrouwen niet heeft beschaamd. Gaarne willen wij een woord van dank uitspreken tot een ieder die daaraan heeft meegewerkt, zowel aan de zijde van de opdrachtgever, bij toeleveranciers waarvan zeker Machinefabriek “Breda” moet worden genoemd, alsmede onze Amerikaanse co-producent en uiteraard de leiding en alle medewerkers van de eigen afdeling Algemene Werktuigbouw”. 
Steunpilaar 
Eerder op de middag had het gezelschap een rondleiding door de afdeling gemaakt en de heer Rijke haakte hier op in. “U heeft een beeld gekregen van een moderne fabriek, die met een orderportefeuille van circa 600 miljoen gulden in snel tempo bezig is één van de steunpilaren te worden van RSV en specifiek van de WF-RDM Groepsmaatschappij”. 
Dit, zo stelde de heer Rijke, in tegenstelling tot slechts enkele jaren terug, toen dezelfde machinefabriek nog één van de zorgenkinderen van het RSV-concern was. Een totaal nieuwe koers gericht op de fabricage van eigen hoogwaardige producten in plaats van de van oudsher gevolgde jobbing moest hierin verandering brengen. De heer Rijke: “Dat men daar in geslaagd is, heeft u zojuist met eigen ogen kunnen zien. Het is echter goed bij deze gelegenheid nog eens te wijzen op een aantal factoren, die bij deze geslaagde reïncarnatie een rol hebben gespeeld. In de eerste plaats de grote inzet, vakmanschap en inventiviteit waarmee de bedrijfsleiding en het gehele personeel de problemen te lijf zijn gegaan. Dat de reorganisatie en samenvoeging van de machinefabrieken van WF en RDM tot één hechte eenheid onvermijdelijk gepaard gaat met persoonlijke offers, die vaak diep ingrijpen in het individuele bestaan van betrokken werknemers, mag zeker niet worden vergeten”. 
Doch daarnaast bevestigde hij, dat een voldoende werkbezetting een tweede voorwaarde is om de basis te vormen voor de uitbouw van know-how en vakmanschap in een ontwikkelingsproces, zoals WF & RDM AW heeft meegemaakt. 
Producten mix 
Tevens vestigde de heer Rijke de aandacht op het belang van civiele producten in de werkbezetting. “De kolengraafmachine, waarvan de serieproductie thans in volle gang is, vormt een goed voorbeeld. De bijzondere en grote hydraulische hefinrichtingen voor de schuiven van de Oosterscheldedam, die wij deze week in opdracht hebben gekregen, vormen een ander goed voorbeeld. Het is een bewust gekozen strategie om bij de ontwikkeling van een eigen hoogwaardig productenpakket, waarop de toekomst van deze fabriek moet zijn gebaseerd, te komen tot een verantwoorde productenmix van militair en civiel materieel. Militair materieel, omdat RSV de hoop en het vertrouwen heeft dat de Nederlandse krijgsmacht zal voortgaan op de ingeslagen weg om de Nederlandse industrie zoveel mogelijk in te schakelen bij de fabricage van het door haar aan te schaffen materieel. 
Civiele producten omdat het Nederlandse bedrijfsleven zich zeker niet eenzijdig mag toeleggen op het bouwen van een omvangrijke wapenindustrie. De fabricage van militair materieel vormt een welkome bijdrage tot de werkbezetting en vormt mede de basis voor hoogwaardige productentechnieken, die van groot belang zijn voor de moderne werktuigbouw”. 
Hierna ging de heer Rijke over tot het overdragen van de logboeken van de vijf houwitsers aan staatssecretaris dr. W.F. van Eekelen. 
Standaardisatie 
Staatssecretaris Van Eekelen beaamde de hoop van de heer Rijke, dat deze artillerie nooit daadwerkelijk gebruikt zal hoeven te worden, maar voegde daar aan toe, dat zulks alleen mogelijk is wanneer het westen en met name ook Nederland over een goede krijgsmacht kan beschikken met modern materieel. En de M109 A2 is daar zeker toe te rekenen. De staatssecretaris vervolgde: “Bij de typekeuze, die we dan vandaag ook gezien hebben, is standaardisatie van doorslaggevende betekenis geweest. De M 109 familie is ingevoerd bij een groot aantal NAVO landen, maar ook nationaal gezien is nu de brigade artillerie op M 109 systemen gestandaardiseerd. 
Internationale samenwerking, standaardisatie en onderlinge uitwisselbaarheid, met name ook voor wat betreft munitie zijn in toenemende mate noodzakelijk voor een adequate logistieke ondersteuning van moderne wapensystemen”. De staatssecretaris onderstreepte ook het belang van de positieve werking van defensie opdrachten voor de industrie om deze door een moeilijke periode heen te helpen of door innovatieve opdrachten een nieuwe kans te geven, zoals duidelijk bij WF & RDM AW het geval was. “En mede hierdoor”, zo vervolgde hij, “is dan de fabricage van die indrukwekkende kolengraafmachine ook mogelijk geworden. Het is een goed voorbeeld van overheidsbeleid en in dit geval van defensiebeleid, dat erop gericht is om bedrijven in dat soort gevallen te helpen en nieuwe kansen te laten grijpen. Ik geloof ook dat erg belangrijk is de uitstraling van dergelijke grote producties op kleinere industrieën, die als onderleveranciers kunnen worden ingeschakeld”. Na zijn toespraak droeg staatssecretaris Van Eekelen op zijn beurt de vijf houwitsers over aan Generaal-Majoor A.J. Beersma, Directeur Materieel KL. 
Verbeteringen 
Generaal-Majoor Beersma gaf in zijn toespraak een duidelijke uiteenzetting van de achtergronden tot en de uiteindelijke realisering van het project M109 A2. Daarbij onderkende ook hij het grote belang van dergelijke opdrachten voor de werkgelegenheid in de Nederlandse industrie, maar zag bovendien nog enkele essentiële voordelen. “Het feit dat die M109 A2 voor een belangrijk deel in Nederland wordt geproduceerd heeft ons bovendien in de gelegenheid gesteld om enkele technische verbeteringen aan te brengen, waardoor de hanteerbaarheid en de inzetbaarheid duidelijk zijn verbeterd. Ik hecht overigens wel veel waarde aan dit aspect. Uit dit project blijkt, dat het plaatsen van defensie opdrachten bij de Nederlandse industrie niet alleen een goed stuk werkgelegenheid oplevert, maar dat door de eigen inbreng in dit geval de Koninklijke landmacht wapensystemen verkrijgt, die op een aantal punten kwalitatief beter zijn, dan wapensystemen die zouden zijn verkregen door rechtstreekse aankopen in het buitenland”. 
Tenslotte sprak hij zijn bijzondere dank uit aan allen van hoog tot laag, die tot het succesvol verloop van het project hebben bijgedragen. 
De heer K.U.E. Svensson, hoofd Productie WF & RDM reikte daarna een aantal gasten mooie herinneringsschildjes uit, waarop hij op frappante wijze het ambachtelijk gietwerk en de moderne CNC bestuurde bewerkingstechnologie verwerkt had. 
(Bron: Nieuws van de RDM, augustus 1981) 

Omschrijving: 
De RDM bouwde in totaal 86 gemechaniseerde houwitsers “M109 A2” voor de Koninklijke Landmacht, die dienen ter vervanging van de verouderde 105 mm houwitsers AMX bij de afdeling veldartillerie. 

Citaten: 

Artikelen: 
– “Nieuwe koers resulteert in verantwoorde productenmix van hoogwaardig militair en civiel materieel”, 
  Nieuws van de RDM, augustus 1981, blz. 4-6: PB-1981-08.pdf.

Bronnen: 
– Artikelen hierboven.