Foto boven: De gerenoveerde Hr. Ms. “Buffel”, in haar oorspronkelijke staat als ramtorenschip hersteld.

Hoogwaardig restauratiewerk aan museumschip “Buffel”. 
Diverse afdelingen van de RDM hebben een interessante bijdrage geleverd aan de restauratiewerkzaamheden van het zo langzamerhand alom bekende Ramtorenschip “Buffel”. 
De restauratie, waarmee het schip zo veel mogelijk in zijn oude staat is gebracht, is op vrijdag 23 juni 1978 als afgerond beschouwd. Het schip ligt afgemeerd in de Leuvehaven te Rotterdam. 
De “Buffel” – eigendom van de gemeente Rotterdam – zal na inrichting als dépendance van het Maritiem Museum Prins Hendrik een belangrijk stuk maritieme historie tot leven brengen. 
Puddle-ijzer 
De “Buffel” werd in 1868 als ramtorenschip gebouwd op de Schotse werf van Robert Napier & Sons Ltd. te Glasgow. Het was een nieuw type oorlogsbodem, ontworpen met een hulpzeiltuig en voorzien van twee kale signaalmasten. De romp was vervaardigd van het zogenaamde puddle-ijzer. Een product van het toendertijd veel toegepaste smelt- en zuiveringsprocéde door constant in het gesmolten ijzererts te roeren. Daardoor kwamen sintels, slakken en andere ongerechtigheden boven drijven. Onderin de ovens bleef daarom redeljk zuiver vloeibaar ijzer over. Het bevatte echter een vrij hoog koolstofgehalte en in gestolde toestand was het tameloos bros. Tijdens de restauratie gaf dit broze puddle ijzer nogal wat probleempjes met laswerkzaamheden. 
Revolutionair 
Na gereedkomen werd het als Hr. Ms. ramtorenschip tweede klasse “Buffel” in dienst gesteld bij onze Koninklijke Marine. Tijdens haar operationele periode van kustbewakingsvaartuig heeft zij nooit in actie hoeven komen. In 1896 werd het schip omgebouwd van oorlogsschip tot logementschip en kreeg ligplaats in Hellevoetsluis. De functie van logementschip werd vervuld op steeds wisselende plaatsen en meermalen werden moderniseringen aangebracht. In 1973 stelde de Marine haar oudste oorlogsschip definitief buiten dienst. 
Museum 
Dankzij de Commissie tot behoud van Hr. Ms. “Buffel” wist men de gemeente Rotterdam te interesseren. Deze besloot op 13 april 1973 de “Buffel” over te nemen en in te richten als museumschip. 
In afwachting van het beschikbaar komen van de nodige financiële middelen voor de restauratie, heeft de “Buffel” nog een tijdelijke ligplaats gehad bij de Nieuwe Waterweg. 
De vanaf dit tijdstip langzaam op gang komende verbouwing, restauratie en inrichting tot museumschip zijn mogelijk geworden door de geweldige medewerking van vele industrieën, instellingen en particulieren in en om Rotterdam. In dit verband mag de Stichting Vrienden van de Buffel niet onvermeld blijven. 
De medewerking bestond niet alleen uit financiële steun, maar ook daadwerkelijke steun bij de bouw of reparatie van onderdelen aan schip en machines. 
Teakhout 
Op een zeker moment kreeg de RDM van het Maritiem Museum de vraag of wij bepaalde restauratiewerkzaamheden konden uitvoeren. En waarom niet. Zo werden de Scheepmakers Nieuwbouw Montage ingeschakeld bij het restaureren van het teakhouten tussendek. Dit werd voor vijftig procent gesloopt. Het oude hout is daarna op de RDM verzaagd tot bruikbare dekdelen. De oude boutgaten zijn vervolgens opgeboord, waarna er nieuwe teakdoppen in werden verlijmd. De schaafmachine voltooide het werk. Aan boord van de “Buffel” is toen eerst een vurenhouten dek gelegd, waarop 4 mm watervast multiplex is geschroefd. Daarop kwamen de verzaagde teak dekdelen. Door het “opwiggen” van de niet verwijderde dekdelen ontstond een fraai en vlak teakhouten tussendek. 
Geschutstoren 
De leerschool Plaatwerkerij leverde haar bijdrage aan de geschutstoren. De dummy geschutstoren kreeg nieuwe poortbakken, waar straks dummy geschutslopen door heen komen. Tevens werden twee luiken gemaakt. Door één van onze timmerlieden is daarna de geschutstoren aan de buitenzijde rondom voorzien van teakhout. Oorspronkelijk was de toren eveneens voorzien van een houten beschieting in verband met het eertijds onderkende gevaar van het afketsen van geweervuur op een naakt stalen pantser. Voor het teakdek in de kapiteinshut is tamelijk veel hout gezaagd en geleverd. De afdeling Montage heeft trouwens op diverse plaatsen in het schip bijzonder timmerwerk verricht. Dit bestond onder andere uit eerste klas vakwerk aan meubilair, deuren, beschietingen enz. een karwei dat te rangschikken valt als vakmanschap is meesterschap. Daarnaast konden de timmerlieden van het schip profiteren van de kennis van zaken, die onze mensen op de “Buffel” in hoge mate bezaten. 
De Koperslagerij en de leerschool in de Machinefabriek hebben het complete leuningwerk voor het hoofdtrappenhuis verzorgd. De Koperslagerij tenslotte heeft divers scepterwerk ingekort tot de oude lengte. 
Tevreden 
Al het door de RDM verrichte restauratiewerk is tot volle tevredenheid van de opdrachtgevers uitgevoerd. Nog een interessant feit dat wij u niet willen onthouden is, dat aan boord van de “Buffel” als museumstuk is geplaatst de originele stoommachine van de “Dockyard VIII”. Het betreft een Lentz Compound stoommachine uit 1940. De “Dockyard VIII” is in 1975 kort na de indienststelling van de “Dockyard VI” verkocht. Thans is men druk bezig met de inrichting als museum van de “Buffel”, waarna het schip voor het publiek zal worden open gesteld. Een maritiem-historisch mo(nu)ment. 
(Bron: Nieuws van de RDM, juni/ juli 1978) 

Omschrijving: 
Het voormalige ramtornschip “Buffel” heeft een tijdelijke ligplaats gehad bij de werf Nieuwe Waterweg. Door het gehele schip heen hebben verschillende afdelingen van de RDM en de NW en vele anderen hun bijdrage geleverd aan de restauratie van de “Buffel”. De originele Lentz Compound stoommachine van de in 1975 afgevoerde stoomsleepboot “Dockyard VIII” werd als museumstuk aan boord geplaatst. Eén van de publiekstrekkers werd een collectie werkende stoommachines aan boord. 
Vanaf 1979 tot 2013 heeft het museumschip bij het Maritiem Museum Prins Hendrik aan de Leuvehaven in Rotterdam gelegen. In 2013 krijgt ze een nieuwe liglaats aan de Museumkade in Hellevoetsluis. 

Artikelen: 
– Hoogwaardig restauratiewerk aan museumschip “Buffel”, Nieuws van de RDM, juni/ juli 1978, blz 12-14: PB-1978-06-07.pdf.

Bronnen: 
– Artikelen hierboven.