Foto boven: Vracht- en passagiersschip SS “Ampenan” (RDM-269) voor een technische proefvaart op 3 januari 1951.

Scheepswerf: RDM. 
Opdrachtgever: N.V. Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, Rotterdam. 
Tonnage: 9947 brt, 5815 nrt, 12153 dwt. 
Hoofdafmetingen: Loa = 161,18 m, Lll = 149,35 m, B = 20,27 m, H = 11,74 m, d = 8,84 m. 
Voortstuwing: 2 General Electric stoomturbines, gevoed door twee Foster Wheeler waterpijpketels, 8500 apk, snelheid 17 kn. 
Verdere gegevens:
Ampenan is de naam van de havenplaats van het eiland Lombok in Indonesië. 
Het schip is van het brug-bak-kampagne type met 3 laadruimen vóór en 3 laadruimen achter de machinekamer en speciaal gebouwd voor het vervoer van eetbare olie, waarvoor dieptanks met een inhoud van 4000 ton aanwezig zijn. 
Twee ongestaagde vierkante masten werden elk uitgerust met een zware laarboom, die elk een hefvermogen van 65 ton hebben. 
Er is accommodatie voor 12 passagiers in 4 één- en 4 tweepersoons hutten. Elke hut is voorzien van een douchekamer en een toilet. 
Behalve de hutten voor de kapitein en de officieren zijn er voor de matrozen en olielieden 14 éénpersoons hutten ingericht, alsmede een rookkamer, ook voor dit laatste deel van de bemanning.  

Historie:
De bouwopdracht werd verstrekt op 15 november 1948, kiel gelegd op 4 augustus 1949 en te water gelaten op 9 september 1950. De doop werd verricht dor mevrouw N.A. Lycklama à Nijeholt – Staab, echtgenote van de president-commissaris van de KRL. De technische proefvaart vond van 3 tot 5 januari 1951 plaats en overdracht aan de KRL was op 19 januari 1951. 
Op 27 januari 1951 werd door de KRL een selectie van 100 RDM-werklieden met hun echtgenotes aan boord van het aan de Lloydkade liggende nieuwe fraaie vracht- en passagiersschip uitgenodigd, om daar uitvoerig rondgeleid te worden. Dit blijk van waardering werd door de RDM zeer op prijs gesteld. 
Het schip heeft eerst voor de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd gevaren, haar maidentrip begon op 22 februari 1951. Op 1 juli 1970 werd ze overgenomen door de KJCPL. 
In november 1971 kwam ze als “Ampenan” in dienst van Ruys Transportgroep N.V. (Koninklijke Nedlloyd N.V.), Rotterdam. 
In december 1971 kwam ze als “Liberty Exporter” in dienst van Trans Pacific Navigation Company S.A., Panama (te Hong Kong overgedragen). 
In 1973 ging ze als “Ocean Rex” naar Waitby Shipping Corporation, Panama. 
Op 28 februari 1974 kwam ze in Pusan aan, om bij Dongkuk Steel Mills Company Ltd. gesloopt te worden. 

Citaten:
– 1902-1952, Een Halve Eeuw “Droogdok”: 
… … Kort daarop, om precies te zijn op 9 september, vond onder grote belangstelling nog een tewaterlating plaats van het stoomschip “Ampenan”, het voor rekening van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd N.V. in bouw zijnde turbine-vrachtschip. De gestroomlijnde brug van dit schip werd ruim twee maanden geëxposeerd op de Parkkade, ter gelegenheid van de Ahoy-tentoonstelling. Hierdoor zijn ruim 1,5 millioen bezoekers in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van de nieuwste navigatiemiddelen, waaronder ook radar, die reeds op de brug waren aangebracht. … …
– www.kombuispraat.com (Willem van Arendnet), 12-08-2006: 
… … In 1951 bracht de maatschappij (de KRL) een modern vrachtschip in de vaart: “Ampenan”, bijna 10.000 brt. Ze leek op een “Straat”-boot van wat later (KJCPL), maar het was meer een kwestie van: we hebben een voortstuwingsinstallatie (2 General Electric turbines) en daar bouwen we een schip omheen. In feite was de “Ampenan” een hulpkruiser, in een handomdraai konden twee geschutstorens worden aangebracht. De kostbare 24-mijls vaart werd verminderd tot 18-19 zm/u. Haar uiterlijk paste niet bij de Lloyd, na een jaar werd ze gevolgd door de “Wono”-serie (’52-5). … …
– www.kombuispraat.com (Roy), 12-08-2006: 
… … De “Ampenan” bleek toch wel een populair schip te zijn om op te varen. Voor de dekdienst was het echter wel een “trappenboot”. Verhoogde bak, verhoogde midscheeps en verhoogde poop. 
De m.k. installatie was inderdaad een bestaande. De Nederlandse overheid had n.l. in de States 8 complete m.k. installaties gekocht. Deze werden verdeeld over de Nederlandse koopvaardij. Toen was regeren nog vooruitzien! 
Er zijn door de Lloyd overigens ook nog bouwtekeningen voor een waterlijnmodel van de “Ampenan” uitgegeven. … …
– www.kombuispraat.com (Roy), 06-01-2010: 
… … Dat de “Ampenan” een s.t.s. was ligt meer voor de hand. De Nederlandse overheid had n.l. een zooitje komplete m.k.’s in de States aangekocht, waarvan er een in de “Ampenan” geinstalleeerd werd. … …
– www.kombuispraat.com (Roy), 21-02-2010: 
… … Zover ik weet had ze oorspronkelijk ook accomodatie in de bak en benedendeks in het centre-castle. Of dit nu voor handji vaart was, dan wel extra accomodatie voor b.v. een gunners-crew is mij niet geheel duidelijk. Munitie opslag in de bak lijkt mij niet de geëigende plaats. 
De C-3ers hadden ook ammunition-lockers. Die zaten helemaal in het onderruim op hartschip tegen het voorschot van Ruim V. Op tekeningen die ik heb is dit niet te zien, maar ik weet dat ze er wel zaten. 
Misschien hadden die 3 regerings Vic’s ze ook wel. Die waren per slot van rekening als troopers gebouwd. … …
– www.kombuispraat.com (Theo Horsten), 21-02-2010: 
… … Toen de “Ampenan” in 1949 werd ontworpen en bij de Rotterdamsche Droogdok besteld, werd rekening gehouden met een eventuele latere verbouwing tot pelgrimschip. Onder de “Vlootreconstructieregeling” kreeg de Lloyd vier C-3’ers en bovendien twee C-3 turbine-installaties waarvan er eentje voor de “Ampenan” werd gebruikt. Dat waren General Electric turbines. Van een eventuele ombouw tot oorlogsschip is nooit sprake geweest. Ongetwijfeld zal de Marine het ontwerp kritisch hebben bekeken en hier en daar wat adviezen en misschien zelfs aanwijzingen hebben gegeven, maar dat deden ze zo kort na de oorlog bij elke nieuwbouw. 
Dat hele gedoe met die vlootreconstructieregeling heeft de Lloyd overigens veel geld gekost. Ze kochten ze twee baby-flattops die omgebouwd werden tot de “Friesland” en de “Drente”. Die hadden ze in Amerika zo handje contantje kunnen betalen, maar dat mocht niet vanwege de dollarschaarste. De regering verplichtte de Lloyd om een lening van 4 miljoen dollar af te sluiten met de “Friesland” en “Limburg” als onderpand. In 1949 devalueerde de gulden met 40% (!!) ten opzichte van de dollar. Daardoor werd die schuld plotseling dik 4 miljoen gulden hoger. En dat terwijl ze die lening helemaal niet nodig hadden. Pas in 1953 kregen ze toestemming om het restant af te lossen. 
Je zou toch bijna medelijden krijgen met die arme reders uit die tijd. … … 
… … Of de “Ampenan” door de Lloyd zelf was getekend, of dat dit helemaal door de RDM was gedaan, dat weet ik niet. Ik neem aan dat de Lloyd de schepen ontwierp en dat de werf daarna de tekeningen maakte. 
De “Ampenan” werd gebouwd omdat de Lloyd haar vloot weer op peil moest brengen. De “Blitar” en de “Langkoeas” – Wilton-Fijenoord – waren meteen als pelgrimsschepen gebouwd; bij de “Ampenan” werden alleen de voorbereidingen getroffen. Een pelgrimschip is duur en daarom vonden ze die twee eerst genoeg. Daarnaast hadden ze van voor de oorlog de “Kota Agoen”, de “Kota Baroe” en de “Kota Gede” nog over voor de pelgrimvaart, maar die werden aardig oud en dus moest er vervanging komen. … …
– www.kombuispraat.com (Debby), 23-02-2010: 
… … Pracht foto (zie foto boven), een plaatje. Nu kun je ook wel zien dat het een bewerkelijk schip was, niet alleen met de tuigage en andere onderhoudswerkzaamheden. Maar het was ook een goed schip om op af te vallen, je bleef er trappen lopen. Maar je kwam er toch eerder aan, want het eten bij de Rott. Lloyd was over het algemeen prima. Maar alsnog, die foto is een plaatje. … …
– www.kombuispraat.com (Roy), 23-02-2010: 
… … Tsja Debbie, hoe kom je aan een bijnaam? De “Ampenan” stond ook als de “Trappenboot” bekend. … …
– E-mail, Roy M. Helleman, 19-09-2011: 
… … Wat betreft de “Ampenan” als trappenboot het navolgende. De uitdrukking heb ik van een ex-opvarende van dit schip. Het komt dus uit de praktijk. 
Voor wat de voorstuwing aangaat, dit is er een uit een serie die de Nederlandse overheid in de States aangeschaft heeft. Deze zelfde turbine installatie is ook in de “Billiton” van de SMN, de “Amerskerk” van de VNS en “Diemerdijk”, “Rijndam” en “Maasdam” van de HAL ingebouwd. Deze installatie mag niet verward worden met die van de “Bengalen” van de KRL en de “Dinteldijk” van de HAL. Dit waren nl. andere installaties. 
De “Ampenan” blijft een apart schip. De Lloyd heeft eens een tekening uitgebracht waarmee je van plankjes makkelijk een model van dit schip kon bouwen. In het Maritiem Museum Rotterdam hebben ze die tekening ook nog. Leuk project voor de jeugd !!! … …

Artikelen:
– Nieuw schip voor de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd / Tewaterlating turbine-vrachtschip “Ampenan”, 
  Schip en Werf: 269-S&W.pdf. 
– Rotterdam Ahoy, personeelsblad “De Wekker”, juli 1950, blz. 4: PB-1950-07.pdf. 
– Tewaterlating s.s. “Ampenan”, personeelsblad “De Wekker”, september 1950, blz. 7: PB-1950-09.pdf. 
– Technische proefvaart s.s. “Ampenan”, personeelsblad “De Wekker”, januari, 1951, blz. 1-2: PB-1951-01.pdf. 
– Het s.s. “Ampenan”, personeelsblad “De Wekker”, maart, 1951, blz. 1-2: PB-1951-03.pdf. 

Bronnen:
– Artikelen hierboven. 
– Kombuispraat 
– Krlmuseum