“Bencruachan”, vrachtschip, 1973, monstergolf.

Foto boven: 24-8-1973. Het door een monstergolf deerlijk gehavende Britse vrachtschip “Bencruachan” arriveerde met assistentie van de sleepboten “Dockyard V” en “Wiltons” bij de RDM.

Groot reparatiekarwei gestart; monstergolf kraakte voorschip “Bencruachan”.
Onze afdeling Reparatie heeft in concurrentie met enkele Duitse en Britse werven een groot reparatiekarwei weten te boeken. Het betreft het 14.650 dwt metende vrachtschip s.s. “Bencruachan” van de in Edinburgh gevestigde rederij Ben Line Steamers Ltd. In de vroege ochtend van de 3e mei 1973 is het vrachtschip op ca. 60 mijl ZZO van Durban finaal verrast door een monstergolf, die het voorschip zo ernstig beschadigde dat aanvankelijk gevaar voor zinken bestond. Het voorschip knikte scherp benedenwaarts en tussen de ruimen I en II constateerde de bemanning diverse scheuren van kiel tot dek. 
De voorpiek en de twee genoemde ruimen liepen vol, waardoor het voorschip verder wegzakte en zelfs een diepgang vertoonde van zo’n 60 voet. Van vaartmaken kon geen sprake meer zijn, omdat de schroef vrijwel boven water stak. De ijlings te hulp geschoten Nederlandse sleepboot “Marjan 3” slaagde erin het zwaar gehavende vrachtschip naar Durban te slepen. 
Terwijl daar een noodreparatie werd uitgevoerd ontbrandde een concurrentiestrijd tussen een aantal West-Europese werven om de definitieve reparatie opdracht, die uiteindelijk door de Ben Line aan de RDM werd toegewezen. Na de noodreparatie kon de “Bencruachan” op halve kracht de thuisreis verder voortzetten. Op 24 augustus j.l. arriveerde het geloste schip bij ons bedrijf. 
Voorbereidingen
In die tussentijd had onze afdeling Reparatie echter niet stilgezeten. Toen het schip in Hull lag te lossen vloog een groep RDM-ers naar Engeland om verdere gegevens te verzamelen en na terugkomst kon ogenblikkelijk een daadwerkelijk begin met de voorbereidingen worden gemaakt. 
In Durban was een noodreparatie uitgevoerd, hetgeen op de foto’s goed zichtbaar is. Onder de waterlijn waren de scheuren echter nog goed waarneembaar. Evenals indertijd met de reparatie van het Britse passagiersschip “Carmania” werden ettelijke voorbereidende besprekingen gevoerd met zoveel mogelijk betrokkenen op de werf, teneinde het karwei zelf zo efficiënt en soepel mogelijk te doen verlopen. 
Het schip werd eerst in dok 8 opgenomen. Het voorschip werd van de romp afgebrand en vervolgens door drijvende bokken in dok 7 gezet. In laatstgenoemd dok wordt dan een nieuwe tussensektie aan het voorschip bevestigd, waarna de koppeling van beide scheepsdelen zal plaatsvinden. Dat laatste belooft overigens een interessant gebeuren te worden. Het achterschip komt in dok 10 en dok 7 met daarin het voorschip wordt voor dok 10 gemanoeuvreerd, waarna de koppeling gaat beginnen. Begin november zal de “Bencruachan” worden opgeleverd. Al met al een spectaculair karwei, dat ongetwijfeld door vele geïnteresseerden met argusogen zal worden gevolgd. Volgens de huidige berekeningen zal deze grote reparatie zo’n 380 ton nieuw staal vergen. Met deze opdracht is – zoals u zult begrijpen – een miljoenenbedrag gemoeid.

Omschrijving:
Na een ongeveer 14 meter hoge “freak wave” (monstergolf) op 3 mei 1973 vertoonde de geladen “Bencruachan”, een vrachtschip van Ben Lines, op ongeveer een kwart van de scheepslengte van voren, verticale scheuren in de scheepshuid en een knik van 7-8 graden naar beneden. Een ladingkraan spoelde hierbij overboord. Dit ongeluk gebeurde in de Indische Oceaan, op ongeveer 70 mijl ten zuid-oosten van Durban in Zuid-Afrika. De “Bencruachan” bleef gelukkig drijven, kon daarna het redelijk dichtbij gelegen Durban bereiken en werd daar provisorisch gerepareerd. 
Vervolgens voer het schip op eigen kracht naar de RDM-werf in Rotterdam, waar ze een geheel nieuw (ongeveer 380 ton zwaar) vervangend tussenstuk achter de boeg aangemeten kreeg. Er waren drie droogdokken en de drie grootste drijvende bokken uit de Rotterdamse haven nodig om deze ingewikkelde reparatie uit te kunnen voeren, zie het artikel en de foto-serie van Rob Hoppel en het artikel van Ian Lloyd hieronder. Een knap stukje werk van de RDM, maar volgens surveyor Ian Lloyd heeft de RDM indertijd wel geld toe moeten leggen op dit contract. 
Deze spectaculaire reparatie werd ook op film vastgelegd, met de toen bekende nieuws-presentator Eef Brouwers als commentator. De film werd o.m. in 1977 vertoond tijdens de viering van het 75-jarig bestaan van de RDM. 
Naar aanleiding van dit ongeval zijn destijds de bouwvoorschriften van classificatiemaatschappij Lloyd’s Register (de z.g. “Rules”) aangepast. 

Citaten:

In 1969 was de “Bencruachan” ook al eens bij ons op bezoek.

– Amath.colorado.edu: 
… … The figure (Foto 5 hieronder) shows how the front quarter of the cargo liner “Bencruachan” got bent down after a freak wave incident off the SA coast (also in 1973). … …
– Wetenschap.infonu.nl: 
… … Een monstergolf is volgens de definitie een golf die sterk afwijkt in hoogte en/of vorm van de golven in de onmiddellijke buurt. Algemeen wordt aangenomen dat “freak waves” meer dan twee maal zo hoog zijn als de zichtbare golfhoogte in de omgeving. Dit laatste noemt men de zogenaamde significante golfhoogte. … …
– Johan Journée: 
… … De significante golfhoogte wordt veelal gedefinieerd door H1/3, dat is het gemiddelde van het hoogste één-derde deel van de golfhoogten. De hoogste golf gedurende drie uren in een storm is gemiddeld ongeveer 1,85 maal deze significante golfhoogte H1/3. Monstergolven of “freak waves” zijn – in deze lineaire theorie met stabiele golven – meer dan twee keer zo groot als de significante golfhoogte. 
De werkelijkheid op zee is echter niet-lineair met onstabiele golven en daar kan plotseling een zéér hoge golf ontstaan. Deze hoge golf “steelt” zijn energie van enkele eerdere en latere golven, die daardoor lager worden. Dit energie-effect kan nog eens flink versterkt worden door de stroom, vooral als deze recht tegen de golfrichting in gaat. Moderne inzichten, mede verkregen door satellietwaarnemingen van het zeeoppervlak, geven aan dat dit monstergolf-verschijnsel veel vaker voorkomt dan men oorspronkelijk dacht. Ook zijn er zeegebieden aan te wijzen waar dit verschijnsel relatief vaker voorkomt, zoals (bijvoorbeeld ook in dit geval) in sommige streken ten Oosten van Zuid Afrika. 
Het misterieuze vergaan van de Duitse LASH carrier m.s. “München” van Hapag-Lloyd in de Noord Atlantische Oceaan in december 1978 (ruim 5 jaar na het ongeval met dit vrachtschip!) – zie: Wikipedia
– was pas één van de eerste aanleidingen tot het wereldwijd doen van veel meer wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. … …

Artikelen:
– Freak Wave Episodes.
– De reparatie van de “Bencruachan”, door Rob Hoppel.
– The saga of motorship “Bencruachan”, door Ian Lloyd.
– Groot reparatiekarwei gestart, bedrijfsblad “Nieuws van de RDM”, augustus/ september 1973.
– Chirurgische ingreep geslaagd, bedrijfsblad “Nieuws van de RDM”, december 1973.

Bronnen:
– Arie Aalbers, Alblasserdam. 
– Albert Ringeling, Houten. 
– Rob Hoppel, Houston, USA. 
– Ian Lloyd, Durban, SA. 
– Piet van der Horst, Heijplaat. 
– Leo de Jongh