Bouwnummer RDM-300, s.s. "Rotterdam" (5), 1959, passagiersschip.

Scheepswerf: RDM.
Opdrachtgever: Holland-Amerika Lijn / N.V. Mailschip "Rotterdam", Rotterdam.
Tonnage: 37783 brt, 7800 dwt, 31016 twvp.
Hoofdafmetingen: Loa = 228,12 m, Lll = 198,12 m, B = 28,65 m, H = 21,96 m, d = 9,00 m.
Voortstuwing: 2 x 3 Schelde-Parsons stoomturbines, samen 38500 apk, 2 schroeven 135,5 omw/min, snelheid 21,5 kn.
Verdere gegevens: Roepletters: PHEG, IMO nummer: 5301019.
Hoogte kiel tot bovenkant pijpen: 49,83 m.
Aantal passagiers (transatlantisch): 655 eerste klasse en 801 toeristenklasse, aantal bemanningsleden: 639
Aantal passagiers (1965): 1407.
Aantal passagiers (1968): 1050 cruise passagiers en 776 bemanningsleden.
Aantal dekken: 11, met passagiersaccommodatie op het B-, A-, Main-, Lower Promenade-, Promenade-, Upper Promenade-, en Boot Dek.
Aantal reddingboten: 18, waarvan twee gemotoriseerd met een 40 pk dieselmotor. Totale capaciteit 2246 personen.
Aantal reddingvesten: 2260.
Aantal schroeven: 2 driebladige bronzen schroeven. Diameter 6,096 meter. Gewicht per stuk: 23,5 ton. Bij volle snelheid 131 omwentelingen per minuut. In 1989 werd een boegschroef ingebouwd.
Voortstuwing: 2 x 3 Schelde-Parsons stoomturbines met een vermogen van 38500 apk.
Elektriciteit centrale: 4 door turbines aangedreven draaistroomgeneratoren elk met een max. capaciteit van 1875 KVA, 440 Volt, driefase perioden, met een arbeidsfactor van 0,8'. Per opvarende kan 2,7 KW worden opgewekt. Dit betekent dat de centrale in staat is een stad van ongeveer 20.000 inwoners te bedienen.
Romp: dubbel uitgevoerd en verdeeld in 42 waterdichte compartimenten welke worden gebruikt voor de opslag van drinkwater, brandstof en smeerolie.
Radarmast: vervaardigd van aluminium, hoogte 23 meter, gewicht 7500 kg.
Liften en roltrappen: 18 liften waarvan vier kleine keukenliften. Tussen de keukens op het C-dek en het restaurant op het B-dek zijn vier roltrappen voor dienstgebruik.
Stabilisatoren: Denny-Brown met aan elke kant van het schip een vin onder de waterlijn, aangedreven door een electrisch-hydrolisch systeem en bestuurd door drie gyroscopen.
Tanks: 27 brandstoftanks met een totale inhoud van 3429 ton, waarvan er 17 in de dubbele bodem en 10 in de romp van het schip zijn geplaatst. Voor opslag van vers water uit de distilleer-installatie zijn er 5 tanks met een totale capaciteit van 787 ton. Verder zijn er nog 6 tanks met een totale capaciteit van 1300 ton voor opslag van vers water, dat alleen gebruikt wordt voor wassen.
Ankers: twee boegankers plus een reserve. Elk anker weegt 1,5 ton.
Ankerkettingen: 2. Elke ketting is 165 vadems lang en weegt 96 ton. De schakels hebben een diameter van 8,75 cm.
Elektrische bedrading: totale lengte van 370 km.
Sprinklers: ± 4400 stuks.
Klasse: Lloyd's register of Shipping, 100 A1, With Freeboard.

Op het modelbouwforum wordt door Ad Bakker een prachtige beschrijving gegeven van het zelf bouwen van een 1:200 schaalmodel van de "Rotterdam", zie: www.modelbouwforum.nl/forums/blogs/ad-bakker/216-bouwverslag-ss-rotterdam-1-200.html.

Historie:
Eigenaar: N.V. Mailschip "Rotterdam", Rotterdam. In beheer bij N.V. Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij, "Holland-Amerika Lijn".
Namen die ik bij het ontwerp van dit schip in de literatuur tegen kwam waren Ir. A. Dassen, hoofd van de ontwerpafdeling van de RDM, en Ir. H.W. Stapel, de bouwmeester van de "Rotterdam".
Kiel gelegd op 14 december 1956, tewaterlating op 13 september 1958, technische proefvaart op 1 augustus 1959 en officiële proeftocht op 20 en 21 augustus 1959, waarbij de overdracht op 20 augustus plaats vond.
De "Rotterdam" is het grootste passagiersschip dat ooit in Nederland werd gebouwd. Het schip voer sinds september 1959 voor de Holland-Amerika Lijn (HAL).
In 1965 en 1968 vonden er grote verbouwingen aan het schip plaats. Op 6 oktober 1971 was de laatste afvaart vanuit Rotterdam. Na 1971 gebruikte de HAL het schip alleen nog als cruiseschip. Vanaf 1973 was het schip geregistreerd op de Nederlandse Antillen met als thuishaven Willemstad. De oorspronkelijke gijze rompkleur werd toen vervangen door donkerblauw, een kleur die ze tot eind 2005 zou houden. Van 1977 tot 1997 voer het schip onder de vlag van Holland America Cruises, Willemstad.
In september 1989 vond er te Portland weer een verbouwing van het schip plaats. Daarbij werd tevens een boegschroef met een vermogen van 2600 pk geplaatst.
In 1997 werd de "Rotterdam" verkocht aan Premier Cruise Lines Ltd. (Cruise Holdings Inc.), Nassau, Bahamas en kreeg de naam s.s. "Rembrandt". In 2000 werd het schip opgelegd in Freeport op de Bahamas.
Vanaf 2001 is de "Stichting Behoud Stoomschip Rotterdam" actief. Het schip werd in 2003 gekocht en van de slopershamer gered. Vervolgens heeft een renovatie plaatsgevonden bij achtereenvolgens de Cammell Laird werf in Gibraltar, de Navantia werf in Cadiz, Spanje, in Gdansk, Polen, en het Duitse Wilhelmshaven.
Het schip werd op 4 augustus 2008 afgemeerd aan het Derde Katendrechtse Hoofd in Rotterdam. Het moest toen nog wel worden ingericht, alvorens haar deuren te kunnen openen. Oorspronkelijk was dat gepland voor november 2008, maar uiteindelijk is dat 15 februari 2010 geworden. Het schip heeft nu een bestemming met als functies logeren, leren en recreëren gekregen. Eigenaar is een consortium bestaande uit de woningcorporatie Woonbron en de investeringsmaatschappij Eurobalance, in samenwerking met o.a. het Rotterdamse Albeda-college.

Citaten:
- "Rotterdamsche Droogdok Maatschappij" door Evert van der Schee, blz. 77/78:
... ... Tja, dan komen we toe aan wat wel het mooiste bouwobject van de R.D.M. wordt genoemd. De bouw van de "Rotterdam" voor de Holland-Amerika Lijn. Het schip paste niet zonder meer in het bouwprogramma van de R.D.M. Er moest met de al reeds geboekte opdrachten worden geschoven. Na lang onderhandelen kwam het zelfs zover dat een tanker bestemd voor Van Ommeren werd doorgeschoven naar de Schelde.
Hoe dan ook, het staat wel vast de bouw van de "Rotterdam" een prestige project van jewelste was. Dat dit schip bij de R.D.M. - ja, zelfs in Nederland - werd gebouwd was op zich een felicitatie waard. Tenslotte was het al de vijfde "Rotterdam" onder de vlag van de H.A.L. en de eerste vier werden in Ierland (de eerste) en Schotland (de drie andere) gebouwd. Alleen de laatste van deze vier was eveneens een passagiersschip. In grootte is dit schip zelfs een tijd lang het vijfde schip van de wereld geweest. Het kwam in 1908 in de vaart en had accommodatie voor 2.800 passagiers. Het schip heeft in de drukste tijden ruim 1,5 miljoen landverhuizers per jaar vervoerd voor de somma van vijftig gulden per overtocht. In 1939 werd de vierde "Rotterdam" in de Waalhaven in Rotterdam gesloopt.
De nieuwe "Rotterdam" werd qua ontwerp een product van haar tijd genoemd. Aanvankelijk waren vele ouderen in haar teleurgesteld. Geen machtige midscheeps staande schoorstenen, die een schip zo'n stoer uiterlijk geven. Nee, twee naast elkaar staande ranke rookuitlaten. "Weten ze niks beters te verzinnen?" werd er gebromd.
Brommers of niet, de bouw van de "Rotterdam" markeerde een glorietijdperk voor de R.D.M. De kiel werd gelegd in december 1956. Het schip werd op 13 september 1958 tewatergelaten. Een weergaloos moment. Rond de helling waren tribunes gebouwd om zoveel mogelijk mensen dit grootse moment mee te laten beleven. En mensen waren er. Ruim 22.000. Ter voorkoming van een gigantisch parkeerprobleem waren bussen en boten ingezet om iedereen naar het bedrijf te krijgen. Het verliep allemaal voortreffelijk. H.M. Koningin Juliana hakte om 16:30 uur de laatste verbinding door en onmiddelijk gleed het schip van de helling begeleid door een enorm gejuich en getoeter. Daarna volgden de gebruikelijke plechtigheden, zoals vermeld bij de tewaterlating van de "Nieuw Amsterdam".
Wat maakt die "Rotterdam" nu zo bijzonder? Ik heb al genoemd de uitzonderlijke schoorstenen. Maar er is meer. Het schip werd uitgerust met zogenaamde stabilisatievinnen. Bij ruwe zee zorgde die ervoor dat een glas wijn rustig op tafel bleef staan en geen schuiver over de japon van de tafeldame zou maken. Op de "Rotterdam" konden 1456 passagiers de reis van hun leven maken, vertoeven in de Lounge of Ocean Bar dan wel in het Café de la Paix. Wilt u het iets duurder? Ga dan naar Ritz-Carlton.
Het schip kreeg een totale lengte van 228,12 meter en was, met zijn 38.645 bruto tonnen maat, bepaald geen kleintje. Op 1 mei 1959 werd Dok 9 in gebruik gesteld met het dokken van de "Rotterdam". Voor die gelegenheid kwam Z.K.H. Prins Bernhard weer eens opdraven. Kon het nog mooier? Tijdens de officiële proeftocht op 20 en 21 augustus was de Prins er weer, nu vergezeld van H.M. Koningin Juliana. Op 3 september 1959 begon de "Rotterdam" aan haar eerste grote cruise. Met aan boord? Juist ja, H.K.H. Prinses Beatrix. ... ...
- "Rotterdamsche Droogdok Maatschappij" door Evert van der Schee, blz. 101:
... ... In 1965 waren zowel de "Nieuw Amsterdam" als de "Rotterdam" voor reparatie aan de werf. ... ...
- www.halfansite.nl, Ruud Mudde:
... ... Aangezien het in juli 1975 reeds bekend was dat de Nederlandse bemanningsleden beneden de rang van hofmeester eind van het jaar ontslagen zouden worden en ik een baan aan de wal aangeboden kreeg, heb ik op 5 juli 1975 ontslag genomen. Dit was het einde van een periode die wat mij betreft veel te kort is geweest en met spijt heb ik afscheid genomen van "Holland-America Cruises", zoals toen inmiddels de officiële naam was. Wat mij betreft waren er nog vele jaren bijgekomen. Bij de eerste aanblik van het s.s. "Nieuw Amsterdam" aan de Wilhelminakade was ik reeds verkocht en vanaf dat moment stamt mijn interesse in onze grote passagiersschepen en in de schepen van de "Holland-America Line" in het bijzonder. ... ...
- www.kombuispraat.com, Mart Hoogedoorn, 16-07-2010:
... ... Met de "Carmen A." lagen wij eens voor de "Rotterdam". Dat was in La Guerra Venezuela in 1979. Kom, dacht ik, ik ga ff op visite bij mijn landgenoten. Misschien krijg ik wat verse bruine broden van de bakker aldaar. Dat is aardig gelukt. Ik had geen moeite om door het gat in de wand achter aan boord te komen en daarna door de controle. Na een praatje met de chef-kok en de bakker, ging ik tevreden boordwaarts met 4 lekkere broden onder de arm. Een leuke herinnering! ... ...
- E-mail, Johan van der Voet, 25-10-2011:
... ... Ik ben zelf een schipperszoon en ik ben geboren op en woon nog steeds op het beunschip "Gerrit-Jan", gebouwd als "Johanna" bij de scheepswerf Gebr. Buijs in Krimpen aan den IJssel. Door de eerste schipper werd ons onlangs verteld dat het schip volledig gebouwd is van een restpartij staal, dat over was van de bouw van de "Rotterdam". Dit verklaarde voor ons gelijk waarom er op veel spanten en platen 'Rotterdam' geschreven staat. Wij wisten eerst niet waarvoor dat was, omdat het schip nooit zo geheten heeft en ook niet daar gebouwd is. ... ...
In die tijd waren alle nieuwbouw-hellingen van de RDM bezet en waren er kennelijk (te)veel restanten staalplaat en profielen op het opslagterrein voorhanden.
- www.kombuispraat.com, Johan Journée, 12-12-2011:
... ... Van het passagiersschip t.s.s. "Rotterdam V" weet ik dat alleen de scheepsjounalen van september 1959 tot april 1963 bij het Gemeentearchief in Rotterdam bewaard zijn gebleven. De rest is vernietigd.
In het geval van deze "Rotterdam" zijn alle journalen steeds (aan boord?) bewaard gebleven. Bij de verkoop van het schip werden deze aan het Gemeentearchief van Rotterdam aangeboden, maar die hadden geen trek in ...-tig meter van die boeken. De eerste vier jaren wilden ze nog wel bewaren. Misschien hebben ze er inmiddels spijt van? Het geeft immers de operationele geschiedenis van het nu geconserveerde schip weer. Aan boord zou toch best een mooi plaatsje voor al deze boeken te vinden moeten zijn!
Overigens herinner ik me dat het erg leuk en nostalgisch was om in deze boeken te bladeren. Er werden daar (met of zonder inlegvellen) ook bijzondere zaken aan boord - zoals overlijden, ongelukjes, diefstallen, ruzies, e.d. - in vermeld. ... ...

Artikelen:
- Een belangrijke gebeurtenis, personeelsblad "De Wekker", december 1956, blz. 3: PB-1956-12.pdf.
- Kiellegging R.D.M. 300, personeelsblad "De Wekker", januari 1957, blz. 1-2: PB-1957-01.pdf.
- De R.D.M. 300, personeelsblad "De Wekker", augustus 1957, blz. 1: PB-1957-08.pdf.
- Oud en Nieuw, personeelsblad "De Wekker", november 1957, blz. 1: PB-1957-11.pdf.
- R.D.M. 300, personeelsblad "De Wekker", december 1957, blz. 2: PB-1957-12.pdf.
- R.D.M. 300, personeelsblad "De Wekker", april 1958, blz. 1: PB-1958-04.pdf.
- Nog enkele dagen ..., personeelsblad "De Wekker", augustus 1958, blz. 1: PB-1958-08.pdf.
- 13 september 1958, tewaterlating d.s.s. "Rotterdam", pers. blad "De Wekker", september 1958, blz. 1-6: PB-1958-09.pdf.
- De "Rotterdam", personeelsblad "De Wekker", november 1958, blz. 2: PB-1958-11.pdf.
- De "Rotterdam", personeelsblad "De Wekker", maart 1959, blz. 1-2: PB-1959-03.pdf.
- Koninklijk bezoek, personeelsblad "De Wekker", mei 1959, blz. 3 en 5: PB-1959-05.pdf.
- Diverse artikelen, personeelsblad "De Wekker", juni 1959: PB-1959-06.pdf.
- De "Rotterdam" naar zee, personeelsblad "De Wekker", juli 1959, blz. 3: PB-1959-07.pdf.
- D.s.s. "Rotterdam", de technische proeftocht, personeelsblad "De Wekker", aug/sep 1959, blz. 1-17 en 38:
  PB-1959-08-09.pdf.
- Twee meesterstukken, personeelsblad "De Wekker", oktober 1959, blz. 6: PB-1959-10.pdf.
- Een groots samentreffen, bij de voorplaat, personeelsblad "De Wekker", mei 1960, blz. 1-3: PB-1960-05.pdf.
- Bij de voorpagins: scheepvaart en scheepswbouw, personeelsblad "De Wekker", augustus 1960, blz. 1-2: PB-1960-08.pdf.
- Schip en Werf: 300-S&W.pdf.
- Speciale uitgave van Schip en Werf uit 1959 (± 94 Mb): DIV-1959A.pdf.
- "Rotterdam van toen", Algemeen Dagblad, 10-11-2007: 300-AD-2007.pdf.
- Geschiedenis en overzicht, 300-Geschiedenis.pdf.
- "Wim Stapel, een man van schepen en scheepsbouw", door prof. ir. S. Hengst: 300-OverlijdenWimStapel.pdf.

Meer foto's:
- Foto 1: Spantenraam van de "Rotterdam", zie figuur 4 in: http://www.shipmotions.nl/DUT/PapersReports/1166-PRADS-98.pdf.
- Foto 2: Kiellegging op 14 december 1956.
- Foto 3: Tewaterlating op 13 september 1958.
- Foto 4: Tewaterlating op 13 september 1958.
- Foto 5: Tewaterlating op 13 september 1958.
- Foto 6: De drukte op de Nieuwe Waterweg bij de tewaterlating.
- Foto 7: De nieuwe "Rotterdam" aan de afbouwkade bij de RDM en de oude "Nieuw Amsterdam" (RDM-200) in het dok.
- Foto 8: s.s. "Ondina" (RDM-298) in 1960 in aanbouw op helling 8 met de nieuwe "Rotterdam" op de achtergrond.
- Foto 9: De net opgeleverde "Rotterdam" in 1959.
- Foto 10: Het HAL etablissement met de vertrekkende "Rotterdam".
                Aan de Wilheminakade liggen de "Westerdam" en de "Nieuw Amsterdam", terwijl in de Rijnhaven
                een vrachtschip van het "K"-type en "Alblasserdyk" liggen.