Duikerklok "Capshell", 1966, B.I.P.M.

Terug naar Overzicht

Hut van Goldfinger.
Aanvankelijk werd het geheime ding "kerstkrans" genoemd, later "de worst" en tenslotte begreep iedereen die er mee te maken had dat met de "hut van Goldfinger" de heldergeel geverfde constructie werd bedoeld die in de onderzeebotenloods stond.
De opdrachtgever staat ons nu toe een en ander over deze constructie te vertellen. Bij het olieboren op zee wordt bij kleinere waterdiepten de putmond boven water afgewerkt. Hiertoe wordt er een stalen toren (well protecting platform) in zee geplaatst, waarop de benodigde putafsluiters (Christmas tree) zijn aangebracht. In sommige streken kunnen deze torens echter een obstakel voor de scheepvaart vormen, terwijl bij grotere waterdiepten de afmetingen ervan zeer groot zouden moeten worden. In deze gevallen kunnen nu de putmonden onder water worden afgewerkt. Voor het verrichten van de nodige werkzaamheden aan de putmonden op de zeebodem heeft de B.I.P.M. een soort duikerklok-onderzeeboot met eigen voortstuwing ontworpen. De duikerklok bestaat uit een ringvormig bovengedeelte, onderverdeeld in een controlekamer en ruimten voor duikers, en een ondergedeelte met een dubbele wand, waarbinnen diverse werktuigen en gereedschappen staan opgesteld. Binnen de dubbele wand, bevindt zich de werkruimte, die van onderen open is. Bovenop staat een cylindrische toren waarin een hijsinrichting is aangebracht.
Wanneer de klok boven een put is vastgezet wordt de werkruimte, die nog gevuld is met water, d.m.v. een gas leeggeblazen. De duikers kunnen dan via een sluis van het bovengedeelte in de werkruimte afdalen. Zij ademen dan een gas, een mengsel van zuurstof en helium dat dezelfde druk heeft als het water dat de klok omringt.
Eind februari 1965 verstrekte de B.I.P.M. aan de RDM de opdracht deze constructie te bouwen. De opdracht diende zo snel mogelijk te worden uitgevoerd. Terwijl het ontwerp van de B.I.P.M. nog verder bij de RDM werd uitgewerkt, gingen de eerste platen voor het bovengedeelte reeds onder de pers in de ketelmakerij; met de fabricage van het onderstuk werd in de scheepsbouwloods onmiddellijk gestart. Door vele afdelingen van ons bedrijf en door de onderaannemer voor de elektrische installatie, de firma Van Rietschoten & Houwens, werd enthousiast aan dit project meegewerkt, waarbij menig nachtje werd doorgegaan om de duikerklok zo spoedig mogelijk klaar te hebben. Gedurende de laatste weken werkten een groot aantal mensen tegelijk in de kleine ruimten om de vele leidingen, kabels en apparatuur, voor een gedeelte vervaardigd in onze gereedschapmakerij, te monteren. Bij de bouw kon dankbaar gebruik worden gemaakt van de ervaring van de RDM in het vervaardigen van onderzeeboten. Eind november 1965 werd de duikerklok, die inmiddels "Capshell" was gedoopt, door een drijvende bok op het dek van de "Poseidon" geplaatst met bestemming Italië.
Aldaar begon men met een grote serie proefnemingen. De eerste proef bestond uit het onbemand afvieren tot een waterdiepte groter dan 200 meter, teneinde de sterkte te controleren. Verdere duikproeven die door de B.I.P.M. met steun van de firma Micoperi te Milaan worden uitgevoerd zijn nog in volle gang.
(Bron: Nieuws van de RDM, augustus 1966)

"Capshell" heeft experimenteel stadium achter de rug.
Begin juli 1968 zal het duikvaartuig "Capshell" in Labuan op het eiland Borneo arriveren, om voor het eerst daadwerkelijk te worden ingezet bij de oliewinning op zee. De oliemaatschappij B.I.P.M., die ons indertijd de bouwopdracht verstrekte, zal de "Capshell" in betrekkelijk ondiep water voor de kust van Borneo gebruiken voor het onderhoud en de reparatie van putmonden op de zeebodem.
Proefnemingen.
De oplevering van de "Capshell" vond in december 1965 plaats. Aangezien het een experimenteel duikvaartuig betrof, onderwierp men het apparaat direct daarop aan een uitgebreide serie proefnemingen. Deze experimenten werden uitgevoerd in Italië. Dat de B.I.P.M. hierbij niet over een nacht ijs is gegaan, blijkt wel uit het feit, dat deze proeven twee jaar in beslag hebben genomen.
In oktober vorig jaar zagen wij de speciale duikerklok - die over eigen voortstuwing beschikt - weer terug. Vijf maanden lang stond de "Capshell" op helling 8 om een grondig survey te ondergaan. Aan de hand van de rapporten - die de proefnemingen hadden opgeleverd - brachten onze mensen bovendien een reeks wijzigingen en verbeteringen aan. Deze werkzaamheden bestonden ondermeer uit het verlengen van de "schoorsteen", het verplaatsen van deuren, het inbouwen van een automatische piloot, het wijzigen van het hydraulisch systeem en het installeren van een 2 tons lier. In dezelfde periode werd door de firma Rietschoten & Houwens de elektrische installatie van de "Capshell" gereviseerd.
Aparte plaats.
Met man en macht is gewerkt om de "Capshell" tijdig gereed te krijgen. Op woensdag 8 mei 1968 vertrok het duikvaartuig met de "Schielloyd" naar haar bestemming in de Indonesische archipel, waardoor een einde kwam aan het experimentele stadium van de bijzondere duikerklok.
Het staat vast, dat de "Capshell" in de harten van vele RDM-ers een aparte plaats heeft veroverd, want zelden bouwden wij een vreemdsoortiger vaartuig! Benamingen als de "worst", de "kerstkrans" en de "hut van Goldfinger" illustreren dit. Er is door de RDM-ers uit de onderzeebootloods altijd met plezier aan het interessante projekt gewerkt. Mocht er in de toekomst nieuws over de verrichtingen van de "Capshell" bekend worden, dan zullen wij ook niet aarzelen om die berichten in de kolommen van ons personeelsblad op te nemen.
(Bron: Nieuws van de RDM, juni 1968)

"Navelstrenglier” voor "Capshell"
Na het vertrek van de "Capshell" op 8 mei 1968 (waarover wij in ons vorig nummer schreven) is onlangs ook een speciaal voor dit duikvaartuig bestemde lier naar Borneo scheep gegaan.
Letterlijk uit het Engels vertaald heet dit ingenieuze apparaat "navelstrenglier"; een benaming die de taak van het apparaat bijzonder treffend weergeeft. Indien de duikerklok "Capshell" op grote diepten gaat opereren, zal de lier automatisch voor een goede spanning van de vitale kabel zorgen, die het duikvaartuig met het bevoorradingsschip aan de oppervlakte verbindt. Via deze kabel wordt de "Capshell" voorzien van elektriciteit, stikstof en oxyhelium, terwijl door middel van deze verbinding eveneens telefoongesprekken met de bemanning van de duikerklok tot stand worden gebracht. Het spreekt voor zich, dat de lier een precisie instrument is, dat uiterst betrouwbaar moet werken. Vooral als de weersomstandigheden niet al te best zijn. Een breuk in de kabel zou voor de bemanning in de duikerklok de meest rampzalige gevolgen kunnen hebben.
De "navelstrenglier" werd in nauw overleg met de opdrachtgever (B.I.P.M.) op onze tekenkamer werktuigbouw ontwikkeld. De proeven met de lier, die op vrijdag 28 juni op ons bedrijf plaatsvonden, verliepen zeer bevredigend. Bij de vervaardiging van het apparaat waren de machinefabriek, de scheepsbouwloods en de koperslagerij betrokken.
(Bron: Nieuws van de RDM, juli 1968)

Omschrijving:
In 1966 ontwierp de B.I.P.M. de duikerklok "Capshell", voor het verrichten van de nodige werkzaamheden aan putmonden op grotere waterdiepten op de zeebodem.
Deze duikerklok - met een eigen voortstuwing - werd eind 1965 door de RDM opgeleverd en aan de B.I.P.M. overgedragen. In samenwerking met de firma Micoperi te Milaan werden er daarna door de opdrachtgever eerst uitvoerige duikproeven mee uitgevoerd. Deze werden in 1968 afgerond en op 8 mei van dat jaar vertrok de "Capshell" uit Rotterdam met als bestemming Labuan in Borneo.

Artikelen:
- Hut van Goldfinger, Nieuws van de RDM, augustus 1966, blz 5: PB-1966-08.pdf.
- "Capshell" heeft experimenteel stadium achter de rug, Nieuws van de RDM, juni 1968, blz 13: PB-1968-06.pdf.
- "Navelstrenglier” voor "Capshell", bedrijfsblad "Nieuws van de RDM", juli 1968, blz. 5: PB-1968-07.pdf.

Meer foto's:
- Foto 1: Het duikvaartuig "Capshell" heeft het experimentele stadium achter de rug.
- Foto 2: Het duikvaartuig "Capshell" heeft het experimentele stadium achter de rug.
- Foto 3: Nalevering, de "navelstrenglier” voor de "Capshell".