Passagiersschip "Nieuw Amsterdam", 1973, uit de vaart.

Nieuw Amsterdam uit de vaart.
Na 35 jaar aktieve dienst zal het passagiersschip s.s. "Nieuw Amsterdam" eind dit jaar of begin volgend jaar uit de vaart worden genomen. Dit heeft de raad van bestuur van de Holland Amerika Lijn op 14 juni i.l. bekend gemaakt. Deze beslissing hangt samen met het recentelijk in de vaart brengen van de Volendam (ex Brasil) en Veendam (ex Argentina), die aldus de HAL-mededeling ter vervanging van de "Nieuw Amsterdam" in de Verenigde Staten zijn aangekocht. Wat er precies met de "Grand old lady" gaat gebeuren is nog niet bekend. In de komende maanden zal worden beslist of het schip wordt verkocht of een andere bestemming zal krijgen. Ongetwijfeld zullen velen in binnen- en buitenland oprecht hopen dat de "Nieuw Amsterdam" niet onder de slopershamer zal vallen. Vanaf het moment (10 mei 1938) dat het passagiersschip voor haar maidentrip naar New York vertrok heeft het een welhaast ongeëvenaarde faam en reputatie opgebouwd. Alom geldt het als een der mooiste schepen ooit gebouwd. Je hart sloeg toch minstens één keer over als je het majestueuze schip stilletjes over de rivier langs zag komen glijden!
Onze centen
Terecht wordt op ons bedrijf na al die jaren nog met plezier en trots teruggedacht aan de bouw van de "Nieuw Amsterdam", die gerekend vanaf de kiellegging ruim twee jaar in beslag nam. En nog altijd beweren de oudgedienden onder ons glashard dat de Nieuw Amsterdam hun schip is, omdat zij destijds enkele centen van hun uurloon lieten vallen om te voorkomen dat de bouwopdracht naar het buitenland ging.
Reeds tijdens de bouw trok de "Nieuw Amsterdam" - het grootste en meest luxueuze passagiersschip dat destijds ooit in ons land was gebouwd - in velerlei opzicht de aandacht. De RDM haalde de bouwopdracht binnen, maar in die vooroorlogse jaren was dit projekt, gezien de werkloosheid en de onderbezetting van het Nederlandse bedrijfsleven, van nationale betekenis. Ook de werven Wilton-Fijenoord, P. Smit Jr. en De Schelde waren o.a. bij de bouw van dit 14 miljoen kostende schip betrokken. De kiellegging vond plaats op 3 januari 1936 en H.M. koningin Wilhelmina verrichtte op 10 april 1937 de doop en tewaterlating. Op 23 april 1938 vond de officiële proefvaart plaats.
Troepentransportschip
Het passagiersschip was nauwelijks twee jaar in de vaart toen de oorlog uitbrak. De "Nieuw Amsterdam" werd overgenomen door het Britse ministerie van scheepvaart en in Halifax ingericht voor het vervoer van geallieerde troepen. Grijs geschilderd en uitgerust met 36 kanonnen heeft de "Nieuw Amsterdam" in de oorlogsjaren ca 400.000 personen vervoerd, waarbij een afstand werd afgelegd van 530.452 mijl (gelijk aan 21 maal rondom de aarde).
Onvergetelijk was de tiende april 1946 toen de nog steeds in grauw oorlogskleed gehulde "Nieuw Amsterdam" precies negen jaar na de tewaterlating de Nieuwe Waterweg weer opvoer. Het schip maakte een ware zegetocht van de Hoek naar de Wilhelminakade!
Onmiddellijk na terugkomst werd een aanvang gemaakt met de werkzaamheden om het schip weer volledig geschikt te maken voor de passagiersvaart; een karwei dat menig RDM-er nog in het geheugen is gegrift. Op 29 oktober 1947, achttien maanden na terugkomst in Nederland, voer de herboren "Nieuw Amsterdam" weer uit. Het schip was geheel vernieuwd, waarmee een investering was gemoeid vrijwel gelijk aan de bouwkosten. Op 5 november werd de "Nieuw Amsterdam" in New York ontvangen op een wijze zoals waarschijnlijk geen ander schip ooit had meegemaakt. Bijna vijf miljoen mensen waren naar de rivier gekomen om de aankomst van het eerste luxueuze passagiersschip na afloop van de Tweede Wereldoorlog mee te maken.
Diverse verbouwingen
In de daarop volgende jaren heeft de "Nieuw Amsterdam" diverse malen op ons bedrijf ingrijpende verbouwingen ondergaan. Bijvoorbeeld in 1951, toen behalve een vernieuwing van de technische uitrusting ook in de passagiersverblijven belangrijke veranderingen werden aangebracht. In 1957 werd het schip voorzien van stabilisatievinnen.
In de periode september 1961 tot januari 1962 werd de "Nieuw Amsterdam" omgebouwd tot een modern tweeklasseschip, overeenkomstig de eisen van het reizend publiek. De toeristenklasse werd totaal nieuw ingericht en uitgebreid met de ruimte die voorheen gereserveerd was voor de passagiers die kajuitsklasse reisden. Ook in technisch en nautisch opzicht brachten RDM-ers het schip volledig "up to date". Verjongd en verfraaid koos de "Nieuw Amsterdam" op 18 januari 1962 weer zee.
Begin 1967 deed zich een mankement voor aan een der ketels van het schip. De HAL besloot toen deze ketel voorlopig buiten bedrijf te stellen en de "Nieuw Amsterdam" met iets verminderde snelheid toch het afvaartprogramma voor 1967 te laten uitvoeren.
Toen zich in juni echter opnieuw moeilijkheden voordeden kwam het schip naar Nederland terug. In de Verenigde Staten werden vijf ketels aangekocht en bij Wilton-Fijenoord werden de oude ketels door de nieuwe vervangen.
Cruisevaart
De laatste jaren is het accent steeds meer op de cruisevaart komen te liggen, mede doordat steeds meer mensen voor een reis over de oceaan het vliegtuig verkozen. Als gevolg daarvan stationeerde de Holland Amerika Lijn haar vloot van passagiersschepen en dus ook de "Nieuw Amsterdam" langere perioden aan de overzijde van de Atlantische Oceaan. Daardoor werd ook de "Nieuw Amsterdam" een zeldzame gast in de Rotterdamse haven. De laatste tijd heeft de "Grand old lady" Port Everglades als thuishaven voor trips naar het Caraïbisch gebied.
In al die jaren heeft de "Nieuw Amsterdam" zeer voorspoedig gevaren. Ondanks haar hoge leeftijd geven nog vele passagiers voor een vakantiereis per schip de voorkeur aan de "Grand old lady", die door de fraaie klassieke lijnen sterk tot de verbeelding spreekt van een ieder die de passagiersvaart een goed hart toedraagt. Wij hopen van harte dat dit bijzondere schip, dat zovele banden met ons bedrijf heeft, van een welverdiende oude dag zal mogen genieten.
(Bron: Nieuws van de RDM, juni/juli 1973)

Omschrijving:
Gebouwd bij de RDM en werfbezoekster voor reparaties en verbouwingen, dit 35 jaar oude schip verdient een laatste vermelding hier. Heel wat mensen hebben via dit schip - aan de wal of aan boord - hun boterham kunnen verdienen. Daarnaast hebben ook zeer velen een plezierige tijd aan boord van dit schip doorgebracht.
In 1973 werd het schip voor 13,5 miljoen gulden verkocht voor de sloop aan Nan Fong Steel Enterprise Ltd, Kaohsiung in Taiwan. Ze vertrok op 9 januari 1974 van Port Everglades via Curacao, Panama en Los Angeles naar Kaohsiung, waar ze op 2 maart 1974 aankwam. De sloop begon op 16 mei en werd op 5 oktober 1974 voltooid, zie de fotoserie bij de beschrijving van de nieuwbouw.

Artikelen:
- "Nieuw Amsterdam" uit de vaart, bedrijfsblad "Nieuws van de RDM", juni/juli 1973, blz. 3-6: PB-1973-06-07.pdf.

Meer foto's:
- Foto 1: Het passagiersschip s.s. "Nieuw Amsterdam" wordt in 1973 uit de vaart genomen (oorspronkelijke Foto boven).
- Foto 2: De 36.982 brt metende s.s. "Nieuw Amsterdam" was lange tijd vlaggeschip van de Holland Amerika Lijn en van
              de Nederlandse koopvaardijvloot.
- Foto 3: Deze prent van voor de oorlog illustreert de grootte van het passagiersschip. Het raadhuis en het postkantoor van
              Rotterdam vallen in het niet.
- Foto 4: De kiellegging op 3 januari 1936.
- Foto 5: Een beeld uit de bouwperiode.
- Foto 6: Bijna gereed voor de tewaterlating.
- Foto 7: De "Nieuw Amsterdam" op de helling kort voor de stapelloop.
- Foto 8: Op 10 april 1937 vond de doop en tewaterlating plaats door H.M. koningin Wilhelmina.
- Foto 9: De statige (zwartgeverfde) oceaanreus verlaat de Heyse haven.
- Foto 10: De stijlvolle eetzaal aan boord van de "Nieuw Amsterdam".