Logementschip "Mr. Jan Elshout", 1971, ramp bij de RDM.

Diepe verslagenheid na rampnacht, felle scheepsbrand eist acht slachtoffers.
De nacht van 10 op 11 februari 1971 zal bij een aantal mensen op ons bedrijf ongetwijfeld nog lang in het geheugen staan gegrift. Bij een felle brand op de "Mr. Jan Elshout", een schip dat normaal reizen op de Rijn maakt, kwamen die nacht acht personen om het leven. In de loop van de middag werden zij gevonden in het smeulende passagiersschip, dat ten tijde van de brand aan kraanbaan 12 lag afgemeerd. Op 20 januari was het binnenvaart-passagiersschip op onze werf gearriveerd. Het diende als huisvestingschip voor (burgerpersoneelsleden van de Bewapeningswerkplaats te Den Helder en de Hollandse Signaal Apparatenfabriek te Hengelo. Zij waren op ons bedrijf gedetacheerd om werkzaamheden te verrichten aan de kruiser "De Zeven Provinciën", die in januari in de Heyse haven ligplaats koos. Een brandweerman van de "Cunard Adventurer" en een wachtsman ontdekten de brand tussen twee uur en half drie in de nacht. Terwijl de wachtsman alarm sloeg trachtte de ander met een schuimblusser het vuur te bestrijden, terwijl hij vervolgens brandslangen gereed legde voor de gealarmeerde brandweer die zeer snel ter plaatse was. Vrijwel onmiddellijk na aankomst sloeg de brandweercommandant groot alarm.
Schuimgenerator
De brand op het schip greep echter zo razendsnel om zich heen, dat de brandweer eigenlijk voor een hopeloze taak stond. Toch hebben 43 opvarenden gelukkig nog kans gezien tijdig van boord te komen, mede dankzij een kordaat optreden van officieren en manschappen van de Koninklijke marine. Erg onder de indruk van het gebeurde werden zij snel naar "De Zeven Provinciën" afgevoerd. Inmiddels trachtte de brandweer geassisteerd door blusboten van de Havendienst met man en macht de vlammenzee te doven. In de vroege ochtenduren werd zelfs een schuimgenerator ingezet, welke via een lange slurf een enorme hoeveelheid schuim in het brandende schip perste. Om ongeveer half zes in de morgen kon het sein "brand meester" worden gegeven en werd een begin gemaakt met het nablussen. In de middaguren werden acht slachtoffers geborgen en daarmee kwam definitief een einde aan de slopende onzekerheid omtrent het juiste aantal. De moeilijkheid was namelijk, dat de Koninklijke marine niet over een lijst beschikte van de opvarenden, die zich ten tijde van de ramp aan boord bevonden. Het waren immers allen burgers, die zich niet behoefden af te melden als zij het schip verlieten. Vandaar ook dat de Marinevoorlichtingsdienst voortdurend sprak van vermisten. In eerste instantie werden de slachtoffers naar een ruimte achter de Schilderswinkel gebracht, vanwaar zij later in de middag werden overgebracht naar de Zuiderbegraafplaats.
Onder de indruk
Allen die van de brand getuige zijn geweest, waren erg van de ramp onder de indruk. Vanaf de kade keek men toe hoe de brandweer met water en schuim het vuur bestreed. Uiteraard nam ook onze Bedrijfsbrandweer aan de brandbestrijding deel. De heer Bruinse, chef van onze brandweer, had niets dan lof voor de wijze waarop onze mensen zich tijdens de brand hebben geweerd. Ook voor het efficiënte optreden van de overige brandweerlieden en politie had de heer Bruinse alle waardering. Met klem en verontwaardiging wees de heer Bruinse berichten van de hand, dat een slangenkast op de wal niet in orde zou zijn geweest. Hij gaf toe, dat op een gegeven moment een kraansleutel uit de kast ontbrak, maar deze was er door iemand kort na de ontdekking van de brand uitgenomen. De persoon in kwestie heeft er ettelijke ruiten op de "Mr. Jan Elshout" mee ingeslagen, waardoor minstens vijf opvarenden het schip konden verlaten.
(Bron: Nieuws van de RDM, februari 1971)

Omschrijving:
Op de werf van de RDM brak op 11 februari 1971 brand uit op het logementschip "Mr. Jan Elshout". Op het schip waren 43 man personeel van de Hollandse Signaal Apparaten Fabriek ingekwartierd, die op de scheepswerf onderhoudswerk aan marineschepen uitvoerden. De "Mr. Jan Elshout" was een gehuurd binnenvaart-cruiseschip. Het schip stond in korte tijd van voor tot achter in brand. Een deel van de opvarenden kon via de loopplank het schip verlaten, anderen moesten via de meerkabels op de wal klauteren. 8 mensen konden niet op tijd wegkomen en kwamen om in de vlammen en 11 mensen raakten gewond.
Het schip werd gebouwd met een 2x 400 pk Deutz motor in 1939 als m.s. "Rhenus 125" bij Boele in Bolnes voor Rhenus Schiffahrt AG in Basel. Haar hoofdafmetingen waren: L = 76,05 m, B = 9,48 m en d = 2,64 m.
In 1964 werd ze omgebouwd tot cruiseschip bij de scheepswerf Jonker-Paans in Dordrecht. Later werd ze hernoemd in het logementschip m.s. "Mr. Jan Elshout", gehuurd door de Koninklijke Marine. Op 11 februari 1971 brak aan boord de hiervoor beschreven brand uit.
Het schip werd vervolgens door Scaramouche Handelshuis BV in Schalkwijk gekocht, tot aan het casco gesloopt, met 10,00 meter verlengd, geheel nieuw opgebouwd en daarna hernoemd in m.s. "Liberty Anne". In 1971 en in 1986 werden er nieuwe motoren in gebouwd.
Dit schip voer in 2008 nog steeds als het cruiseschip m.s. "Liberty Anne", weliswaar met hier en daar veel ktitiek op het Internet over de staat van onderhoud van het schip en de verleende service aan boord.

Citaten:
- www.dutchfleet.net (Rob de Heer), 28-05-2009:
... ... De datum 11 februari 1971 was een zwarte dag voor de Bewapeningswerkplaatsen der Marine. Tijdens een felle brand op de "Mr. Jan Elshout", welke dienst deed als logementschip te Rotterdam, kwamen vier medewerkers van de BW, alsmede vier tijdelijk voor de BW werkende medewerkers uit het particuliere bedrijfsleven, om het leven.
De slachtoffers waren de heren C.H. Uljé, P.J. de Longte, J. Striet, P. van Leeuwen, C. Spaans (Machinefabriek Alkmaar), H.J. Mogezomp (HSA), N.J.A. Slag (HSA) en R. van Toor (HSA). ... ...

Artikelen:
- Diepe verslagenheid na rampnacht, felle scheepsbrand eist acht slachtoffers, Nieuws van de RDM, februari 1971, blz. 3-3:
  PB-1971-02.pdf.
- Ooggetuigeverslag van de brand: AR-1971B-JosSintNicolaas.pdf.

Meer foto's:
- Foto 1: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971,
              het brandende schip.
- Foto 2: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971,
              een slachtoffer wordt met de kraan opgehesen.
- Foto 3: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971,
              blusboten bestrijden het vuur.
- Foto 4: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971,
              met een flinke slagzij door het bluswater.
- Foto 5: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.
- Foto 6: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.
- Foto 7: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.
- Foto 8: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.
- Foto 9: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.
- Foto 10: Het logementschip "Mr. Jan Elshout" tijdens de brand en de bluswerkzaamheden in 1971.